მენჯ-ბარძაყის პროთეზირება

ზოგადი მიმოხილვა

მენჯ-ბარძაყის სახსარი არის ერთ-ერთი ყველაზე მოძრავი სახსარი ადამიანის ორგანიზმში. კომპონენტები, რომლებიც ქმნიან მენჯ-ბარძაყის სახსარს, შეიძლება დროთა განმავლობაში დაზიანდეს, ან ტრავმამ შეიძლება გამოიწვიოს სახსრის სტაბილურობის დაკარგვა.
მენჯ-ბარძაყის სახსრის ტოტალური ჩანაცვლება, ან თეძოს მთლიანი ართროპლასტიკა ნაჩვენებია ტკივილისა და სახსრების არასტაბილურობის დროს, რომელიც არ ემორჩილება მედიკამენტოზურ მკურნალობას, ფიზიოთერაპიასა და რეაბილიტაციას და უარყოფით გავლენას ახდენს ყოველდღიურ ცხოვრებაზე.

ტკივილისა და არასტაბილურობის ყველაზე გავრცელებული მიზეზებია ოსტეოართრიტი, რევმატოიდული ართრიტი და ტრავმული დაზიანებები. გარდა ამისა, მენჯ-ბარძაყის სახსარში სისხლის მიმოქცევა შეიძლება დაირღვეს ტრავმისა და ანთებითი პროცესების გამო, რაც იწვევს ბარძაყის ძვლის თავის ნეკროზს (ასეპტიკური ნეკროზი).

რა დროს ტარდება მენჯ-ბარძაყის პროთეზირება

მენჯ-ბარძაყის ტოტალური პროთეზირება ტარდება სახსრების დაავადებების სამკურნალოდ, რომლებიც უარყოფით გავლენას ახდენენ ყოველდღიურ საქმიანობაზე (კიბეებზე ასვლა, სიარული, საწოლიდან წამოდგომა და სხვ.) და არ ექვემდებარებიან მედიკამენტოზურ და ფიზიოთერაპიულ მკურნალობას.

ასაკობრივი ან წონის შეზღუდვა მენჯ-ბარძაყის პროთეზირებისთვის არ არსებობს. ოპერაციის შესახებ გადაწყვეტილება ეფუძნება ტკივილის სიმძიმეს და ინვალიდობის ხარისხს. ამიტომ, თითოეული პაციენტის პერსონალიზებული შეფასება ძალზედ მნიშვნელოვანია.

რისკები

ისევე, როგორც სხვა ოპერაციებს, მენჯ-ბარძაყის პროთეზირებასაც ახლავს გარკვეული რისკები:

მედიცინის განვითარებისა და პროფილაქტიკური ღონისძიებების გატარების მიუხედავად, რისკების მთლიანად თავიდან აცილება შეუძლებელია.
ეს რისკები შეიძლება დაკავშირებული იყოს უშუალოდ ოპერაციასა და ანესთეზიასთან. მაგრამ არსებობს ასევე პოსტოპერაციული რისკები.
ეს რისკებია:

•    ინფექცია
•    თრომბოემბოლია
•    დროთა განმავლობაში პროთეზის დაზიანება
•    განმეორებითი ოპერაცია
•    მოძრაობის დიაპაზონის სიმცირე

მიუხედავად იმისა, რომ ეს გართულებები იშვიათია, მათი განვითარება უარყოფით გავლენას ახდენს ოპერაციის შედეგზე და აფერხებს რეაბილიტაციის პროცესს. ოპერაციის დაწყებამდე ერთოპედი ქირურგი დეტალურად მოგიყვებათ მოსალოდნელი რისკებისა და გართულებების შესახებ.

მოსამზადებელი პერიოდი

ოპერაციის წინა მოსამზადებელი პერიოდი მედიკანას ყველა საავადმყოფოსთვის საერთოა. მენჯ-ბარძაყის ტოტალური ჩანაცვლების გადაწყვეტილება მიიღება ორთოპედი ქირურგის მიერ, ჩატარებულ ანალიზებსა და გამოკვლევებზე დაყრდნობით. ექიმი აფასებს მდგომარეობას და იღებს გადაწყვეტილებას ოპერაციის აუცილებლობის შესახებ. ოპერაციამდე განიხილება მკურნალობის ყველა სხვა ვარიანტი, მათ შორის მედიკამენტოზური, ინექციური, ფიზიოთერაპიული და სხვა.

•     ჯანმრთელობის ისტორიის შესწავლა
•    დეტალური ფიზიკური გამოკვლევა
•    ლაბორატორიული ანალიზები და რადიოლოგიური გამოკვლევები
•    ანესთეზიოლოგის კონსულტაცია და ანესთეზიასთან დაკავშირებული გართულებების გამოსარიცხად საჭირო გამოკვლევები.

რისკების გამორიცხვის შემდეგ, ოპერაციის წინა პერიოდში აუცილებელია თამბაქოს მოხმარების და იმ პრეპარატების მიღების შეწყვეტა, რომლებიც ზრდიან სისხლდენის რისკს. ასევე მიიღება გადაწყვეტილება სხვა პრეპარატების ან საკვები დანამატების შესახებ, რომლებსაც პაციენტი ოპერაციამდე იღებდა.

ძალიან მნიშვნელოვანია ორთოპედ ქირურგთან გასაუბრება, რომელიც ოპერაციის შესახებ პაციენტის დეტალურ ინფორმირებას ახდენს. იგი პაციენტს აცნობს პროცედურის დეტალებს, პოტენციურ რისკებს და უყვება რეაბილიტაციის პერიოდის შესახებ. გარდა ამისა ოპერაციამდე გარკვეული დროით ადრე პაციენტმა უნდა შეწყვიტოს საკვების და სასმლის მიღება, რაც აუცილებელია პროცედურის დაგეგმილ დროს ჩატარების თვალსაზრისით.

პოსტოპერაციული პერიოდის სწორად მართვისთვის მნიშვნელოვანია წინასწარ დაიგეგმოს საავადმყოფოდან გაწერის შემდგომი ქმედებები.

ოპერაცია და პოსტოპერაციული პერიოდი

მოსამზადებელი პერიოდის დასრულების შემდეგ ანესთეზიოლოგი მიმართავს პაციენტისთვის ყველაზე შესაფერის ანესთეზიის მეთოდს. ორთოპედი ჯერ ახდენს დაზიანებული ხრტილისა და ძვლების რეზექციას და ამზადებს არეს პროცედურისთვის. ამის შემდეგ ხდება ლითონის შენადნობისგან ან სხვა შესაფერისი მასალისგან დამზადებული ხელოვნური სახსრის დამაგრება ძვლებსა და მიმდებარე ქსოვილებზე ხრახნების, ფირფიტების და სხვა საფიქსაციო მასალების გამოყენებით.

ოპერაციის დასრულებამდე მოწმდება სახსრის მოძრაობის დიაპაზონი. ოპერაციის შემდეგ მოძრაობა ხელს შეუწყობს არა მხოლოდ ჭრილობის შეხორცებას, არამედ დადებითად მოქმედებს ოპერაციის წარმატების მაჩვენებელზე. პოსტოპერაციული ტკივილების სამართავად ექიმი ნიშნავს ტკივილგამაყუჩებელ საშუალებებს. იწყება მკურნალობა და მიიღება სიფრთხილის ზომები თრომბის წარმოქმნით გამოწვეული რისკების თავიდან ასაცილებლად.

ინფექციის გავრცელების საწინააღმდეგოდ ექიმმა შესაძლოა ჩართოს ანტიბიოტიკები. ოპერაციის შედეგის შესანარჩუნებლად აუცილებელია ექიმის რეკომენდაციების ზედმიწევნით დაცვა. ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია საავადმყოფოდან გაწერის შემდგომი გეგმიური ვიზიტები. თუ გაწერის შემდეგ ჭრილობის არეში იგრძნობთ სიწითლეს ან სიმხურვალეს, ან შენიშნავთ ოპერაციასთან დაკავშირებულ სხვა რომელიმე სიმპტომს, დაუყოვნებლივ მიმართეთ თქვენს პლასტიკურ ქირურგს.

შედეგები

პაციენტი კლინიკაში რჩება რამოდენიმე დღის მანძილზე. ამ პერიოდში მისი ზოგადი მდგომარეობა სტაბილურდება და უტარდება ფიზიოთერაპიული პროცედურები.

ყოველთვის გახსოვდეთ, რომ პოსტოპერაციული ტკივილი რეაბილიტაციის პერიოდის განუყოფელი ნაწილია. სამედიცინო პერსონალი მიმართავს საჭირო ზომებს ტკივილის სამართავად.
ხელოვნურ სახსარზე შეჩვევას სჭირდება გარკვეული დრო და მოითხოვს მოთმინებას და ექიმის ინსტრუქციების მკაცრ დაცვას.

ფიზიოთერაპია, რომელიც პოსტოპერაციული მკურნალობის ნაწილია, იწყება საავადმყოფოდან გაწერამდე. თუმცა, გამოჯანმრთელების პროცესის დასაჩქარებლად საჭიროა სახლის პირობებში ვარჯიშის გაგრძელება. რამდენიმე დღის განმავლობაში შეიძლება დაგჭირდეთ ინვალიდის ეტლის გამოყენება. სიფრთხილე უნდა გამოიჩინოთ წამოდგომისა და სხვადასხვა აქტივობის შესრულებისას, რათა არ მოხდეს სახსრის ზედმეტად დატვირთვა.

თუ ყველა რეკომენდაციას მკაცრად დაიცავთ, რამოდენიმე კვირაში შეძლებთ დაუბრუნდეთ ყოველდღიურ ცხოვრებას. თუმცა, კუნთების ძალისა და ელასტიურობის ბოლომდე აღდგენას შეიძლება რამოდენი თვე ან წელი დასჭირდეს.